Przepis regulujący zatrudnienie dzieci wskazany jest w artykule 304(5) kodeksu pracy. Należy wskazać, że w artykule tym zostały uregulowane szczegółowe warunki oraz zasady wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez osoby, które nie ukończyły 16 roku życia. Jednakże przepis ten dopuszcza wykonywanie pracy/ innych zajęć zarobkowych przez dziecko, ale wyłącznie na rzecz podmiotu, który prowadzi działalność artystyczną, kulturalną, reklamową lub sportową, przy czym należy wskazać, że wymagana jest zgoda przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka oraz zezwolenia właściwego inspektora pracy.
Odpłatne wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko nie musi przesądzać, że podstawą prawną jest stosunek pracy. Pamiętać trzeba, iż zgodnie z prawem pracy zatrudnienie dzieci przed ukończeniem 16 roku życia (wyjątek: przygotowanie zawodowe) jest zabronione.
Należy wskazać, że “zarobkowanie” przez dziecko jest dozwolone, ale wykonywane wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego jak to zostało wcześniej wskazane tzw. działalność reklamową, sportową, kulturalną oraz artystyczną. Trzeba zaznaczyć, że pracodawca, podpisujący umowę cywilnoprawną z dzieckiem powinien pamiętać o wymogach, które to wymogi wskazuje prawo cywilne, a mianowicie trzeba pamiętać, że osoba, która nie ukończyła 13 roku życia nie mam zdolności do czynności prawnych czyli nie może ona samodzielnie zawrzeć umowy prawnej! (Może to zrobić za nią jej przedstawiciel ustawowy).
Należy również zaznaczyć, że w aspekcie zatrudnienia dziecka przyszły pracodawca ma za zadanie uzyskać zezwolenie właściwego inspektora pracy przed podjęciem działalności zarobkowej przez dziecko. Do wniosku o wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych należy dołączyć:
- Pisemną zgodę rodziców/opiekunów dziecka na wykonywanie przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych,
- orzeczenie lekarza stwierdzające brak przeciwwskazań,
- opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej
- Opinię dyrektora szkoły, do której uczęszcza dziecka, która dotyczy możliwości wypełniania obowiązku szkolnego w czasie wykonywania pracy lub podobnych zajęć (zajecie zarobkowe dziecka nie powinno kolidować z obowiązkiem szkolnym)
Zezwolenie na wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez osobę, która nie ukończyła 16 roku życia powinno zawierać:
- rodzaj pracy/innych zajęć zarobkowych, które może wykonywać dziecko,
- dopuszczalny dobowy wymiar czasu pracy,
- dopuszczalny okres wykonywania przez dziecko tego typu obowiązków.
Inspektor pracy po zapoznaniu się z owym wnioskiem może wydać decyzję odmowną. Jednakże trzeba zaznaczyć, że decyzja ta nie jest decyzją ostateczną, ponieważ przysługuje od niej odwołanie do okręgowego inspektora pracy.(Decyzja tego organu może zostać zaskarżona do sądu administracyjnego.
Na koniec warto nadmienić, iż cofnięcie zgody na wykonywanie pracy/ innych zajęć zarobkowych przez dziecko oznacza, że nie może ono dalej wykonywać czynności zgodnie zawartą umową.(Umowa łącząca dziecko oraz podmiot prowadzący działalność, o której mowa w artykule 304(5)§1 kodeksu pracy. Także trzeba zaznaczyć, że umowa o pracę zawarta przez osobę między 13 a 16 rokiem życia może zostać rozwiązana w trybie przewidzianym w artykule 22§ 3 kodeksu pracy.
~MR
