Asystent – tym określeniem określa się osobę pomagającą innym, będącą w pogotowiu.
Do takiego zadnia został powołany asystent rodziny. Zadania asystenta rodziny określa ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U 2019 poz.1111) .
Ustawa ta wskazuje, że do zadań asystenta rodziny należy m.in.
- Opracowanie z członami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej planu pracy z rodziną, który to plan jest ściśle związany z pomocą dziecku umieszczonego w pieczy zastępczej,
- Opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną wraz w konsultacji z pracownikiem socjalnym,
- Udzielenie pomocy rodzinie w poprawie ich sytuacji życiowej,
- pomoc rodzinom w rozwiązywaniu ich problemów socjalnych,
- wspieranie aktywności społecznej rodziny,
- pomoc w podjęciu pracy zarobkowej przez członków rodziny,
- prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci.
Należy wskazać, że asystent pracuje z rodziną w oparciu o wcześniej ustalony plan, zazwyczaj współpraca ta jest długoterminowa. Liczba rodzin z którymi współpracuje asystent jest zależna od stopnia trudności i problemów danej rodziny jednakże nie powinna ona przekraczać 15 rodzin z którymi współpracuje asystent.
Pomoc asystenta rodziny zazwyczaj kierowana jest do rodzin, które mają trudności w pełnieniu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. W tym przypadku Ośrodek Pomocy Społecznej, który uzyskał informacje o trudnościach danej rodziny w pełnieniu wyżej wymienionych funkcji wysyła pracownika socjalnego, aby przeprowadził wywiad środowiskowy dotyczący rodziny. (ustawa z dnia 12 marca 2004 o pomocy społecznej (Dz. U 2015 r. poz. 163).
Po przeprowadzeniu wywiadu pracownik socjalny zobowiązany jest dokonać analizy sytuacji rodziny. Jeżeli z analizy wynika konieczność przydzielenia rodzinie asystenta rodziny to pracownik socjalny występuje z wnioskiem do kierownika ośrodka pomocy społecznej o jego przydzielenie. Kierownik po otrzymaniu wniosku przydziela rodzinie asystenta albo kieruje wniosek do jednostki organizacyjnej gminy, która organizuje pracę z rodziną z asystentem rodziny. Kierownik może również wystąpić z wnioskiem do podmiotów, którym gmina zleciała realizację pracy z rodziną na podstawie art. 190 o przydzielenie asystenta rodziny.
Kto może wykonywać zawód asystenta rodziny?
Wykonywanie zawodu asystenta rodziny reguluje art 12.1. ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Artykuł ten wskazuje, że asystentem rodziny może być osoba, która posiada:
- wykształcenie wyższe na kierunku (pedagogika, psychologia, nauki o rodzinie lub praca socjalna),
- wyższe wykształcenie na innym kierunku niż kierunki wskazane powyżej, ale uzupełnione szkoleniem z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną oraz udokumentuje co najmniej roczny staż pracy rodziną lub dziećmi,
- wykształcenie średnie i szkolenie z zakresu pracy z dziećmi lub rodziną oraz w tym przypadku udokumentuje co najmniej 3 letni staż pracy z dziećmi lub rodziną.
Ponadto osoba, która chce wykonywać zawód asystenta rodziny nie jest i nie może być pozbawiona władzy rodzicielskiej, ograniczonej władzy rodzicielskiej czy zawieszonej władzy rodzicielskiej, osoba ta również powinna wypełniać obowiązek alimentacyjny (gdy taki obowiązek wynika z tytułu egzekucyjnego), również należy pamiętać osoba tak nie może być skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe).