Czym właściwie jest separacja? Czy w znaczny sposób różni się od rozwodu? Jakie są jej skutki?
Każdy z małżonków uprawniony jest do żądania orzeczenia separacji przez sąd, jeżeli wystąpił między nimi zupełny rozkład pożycia. O separację może wystąpić nawet osoba wyłącznie winna rozkładu pożycia.
Orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne, jeśli mogłaby ona spowodować, że ucierpi dobro wspólnych małoletnich dzieci. Przeszkodą byłoby także naruszenie zasad współżycia społecznego.
W razie orzeczenia separacji małżeństwo stron nadal trwa, dlatego żaden z małżonków w separacji nie może zawrzeć kolejnego małżeństwa.
Trwa też obowiązek wzajemnej pomocy, choć ograniczony jest do sytuacji mierzonych względami słuszności.
Mimo różnic między separacją a rozwodem, w obu rodzajach spraw sąd stosuje te same przepisy dotyczące: orzekania o winie, władzy rodzicielskiej, alimentów na dzieci, wspólnego mieszkania, podziału majątku, obowiązku utrzymywania jednego małżonka przez drugiego.
SKUTKI SEPARACJI
Władza rodzicielska
W wyroku orzekającym separację sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, orzeka także o ich kosztach utrzymania i wychowania.
Sąd może powierzyć wykonywanie władzy jednemu z rodziców ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Możliwe jest też uregulowanie kontaktów z dzieckiem
Wspólne mieszkanie małżonków
Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd orzeka o sposobie korzystania z tego mieszkania. W wypadkach, gdy jeden z małżonków postępuje rażąco nagannie i uniemożliwia tym wspólne mieszkanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka.
Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym separację orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków. Przyznanie mieszkania jednemu z małżonków jest możliwe, jeśli drugi małżonek wyraża zgodę na opuszczenie mieszkania bez dostarczenia lokalu zastępczego.
Sąd orzekając o wspólnym mieszkaniu powinien brać pod uwagę potrzeby dzieci i małżonka, któremu powierza się wykonywanie władzy rodzicielskiej.
Majątek
Prawomocne orzeczenie separacji powoduje powstanie rozdzielności majątkowej między małżonkami z mocy prawa. Ma to oczywiście miejsce, jeśli małżonków łączyła wspólność majątkowa. W przypadku, gdy takiej wspólności nie było, separacja nie ma wpływu na ich ustrój majątkowy małżeński.
Alimenty pomiędzy małżonkami
W określonych przypadkach pomiędzy małżonkami w czasie separacji powstaje obowiązek płacenia alimentów.
Alimenty na dzieci
Sąd orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków obowiązany jest do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka. Oznacza to, że na jednego z małżonków nałożony jest obowiązek płacenia alimentów do rąk drugiego małżonka, z którym mieszkają dzieci.
Wyłączenie od dziedziczenia
Małżonkowie nie dziedziczą po sobie.
Brak domniemania pochodzenia dziecka
Brak jest prawnego domniemania, że dziecko pochodzi z małżeństwa, jeżeli urodziło się po upływie 300 dni od orzeczenia separacji.
Obowiązek pomocy
Po separacji małżonkowie zawsze obowiązani są do wzajemnej pomocy, jeżeli wymagają tego względy słuszności.