U
Urlop macierzyński jest uregulowany w polskim ustawodawstwie przez Kodeks Pracy, stanowi jedno z uprawnień pracowniczych związanych z rodzicielstwem i równocześnie jest on pierwszą obligatoryjną przerwą związaną z urodzeniem dziecka. Urlop macierzyński jest obowiązkowy i jest płatny. Przysługuje osobie, która pozostaje w stosunku pracy oraz która wkrótce urodzi dziecko lub której urodziło się dziecko. Z urlopu macierzyńskiego mogą korzystać także osoby które zaadoptowały lub przyjęły na wychowanie w ramach rodziny zastępczej dziecko do lat 7, nie dotyczy to jednak zawodowych zastępczych rodzin. Często urlop ten jest połączony z urlopem rodzicielskim, co może spowodować, że osobie uprawnionej będzie przysługiwać 52 tygodni (lub więcej) wolnych od pracy, wtedy mówimy o tak zwanym rocznym urlopie macierzyńskim
Urlop ten rozpoczyna się co do zasady w dniu porodu, jednak regulacja kodeksowa przewiduje możliwość wykorzystania części urlopu macierzyńskiego przed przewidzianą datą porodu w celu ułatwienia przygotowania do porodu. W takim przypadku uprawniona może wykorzystać maksymalnie 6 tygodni wolnego przed porodem, a pozostały okres po porodzie. Uprawniona po porodzie musi obowiązkowo wykorzystać 14 tygodni urlopu i ma prawo do zrezygnowania z pozostałej części urlopu. Pozostała część urlopu macierzyńskiego, jeżeli taka istnieje, może zostać wykorzystana przez pracownika-ojca wychowującego dziecko. Kodeks pracy jednak przyznaje prawo do urlopu macierzyńskiego nie tylko pracownikom, ale także osobom niebędącym pracownikami, jeżeli są objęte ubezpieczeniem chorobowym. Wniosek o urlop należy wnieść na 21 dni przed rozpoczęciem urlopu, wniosek trzeba również złożyć w przypadku rezygnacji z nieobowiązkowej części urlopu macierzyńskiego.
Okres urlopu jest uzależniony od liczby urodzonych dzieci, zgodnie z art. 180 § 1 kodeksu pracy – uprawnionej przysługuje urlop w wymiarze :
1) 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
2) 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie;
3) 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie;
4) 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
5) 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
W razie urodzenia martwego dziecka lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodnia życia, pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, nie krócej jednak niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. W przypadku zgonu dziecka po upływie 8 tygodnia życia, pracownica zachowuje prawo do urlopu macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Okres 8 tygodni jest uważany przez ustawodawcę za okres niezbędny do regeneracji organizmu kobiety po porodzie. W razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala. Uprawnionej będzie przysługiwać zasiłek macierzyński przez cały czas trwania urlopu macierzyńskiego i będzie on wynosił 100 % procent podstawy wymiaru, jeżeli nie będzie połączony z urlopem rodzicielskim.