„Mater semper certa est, pater est, quem nuptiae demonstrant” czyli matka jest zawsze pewna, ojcem jest ten kogo wskazuje małżeństwo.
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym istnieje instytucja domniemania pochodzenia dziecka od matki męża (art 62 K.r.o.). Jednak w życiu codziennym na skutek różnych relacji pomiędzy małżonkami zdarzają się przypadki kiedy to domniemanie jest niezgodne ze stanem faktycznym. Co w takim przypadku przysługuje domniemanemu ojcu dziecka ?.Otóż przysługuje mu zaprzeczenie ojcostwa, ale czy tylko jemu przysługuje to prawo ?
Artykuł 62 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazuje, że zaprzeczenie ojcostwa może żądać :
- mąż matki dziecka,
- matka dziecka,
- dziecko po osiągnięciu pełnoletności
- prokurator
Ważną kwestią przy zaprzeczeniu ojcostwa są terminy !
Dla przykładu mąż powinien złożyć pozew do sądu o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu 6 miesięcy, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę nie później jednak niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletniości. Jeżeli natomiast taki pozew składa matka dziecka to ma ona ma to 6 miesięcy od urodzenia dziecka. Jeżeli jednak dziecko po uzyskaniu pełnoletności zdecyduje się wnieść pozew to ma na to 3 lata.( termin liczy od dnia powzięcia informacji, że nie pochodzi od męża matki. Takie liczenie wskazuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 maja 2018 r. (sygnatura akt SK(18/17)
Kolejną osobą, która ma uprawnienia do wniesienia pozwu jest prokurator należy wskazać, że prokurator nie jest ograniczony terminem wniesienia pozwu.
Co należy wskazać o zaprzeczenie ojcostwa.
Jak było wspomniane wcześniej zaprzeczenie ojcostwa następuje przez wskazanie, że mąż matki nie jest ojcem dziecka. Niewątpliwym na to dowodem są badania DNA, ale nie tylko ponieważ dowodem mogą być także wskazania faktyczne np. czasie gdy matka zaszła w ciążę mąż przebywał cały czas za granicą. Również dowodem będzie fakt, że ze względów zdrowotnych mąż matki nie może być ojcem dziecka.
Zaprzeczenie ojcostwa (Kto, kogo może pozwać)
Należy wskazać, że jeżeli pozew wynosi mąż matki dziecka to pozew ten jest wytoczony przeciwko dziecku oraz jego matce, warto nadmienić, że jeżeli matka dziecka nie żyje to pozew jest złożony tylko przeciwko dziecku.
Analogicznie jeżeli pozew składa matka dziecka to wytacza go przeciwko dziecku oraz mężowi a jeżeli mąż nie żyje przeciwko dziecku.
Jeśli natomiast pełnoletnie dziecko składa pozew o zaprzeczenie ojcostwa to wytacza go mężowi matki i matce a jeżeli matka nie żyje to tylko przeciwko jej mężowi. W sytuacji gdy nastąpiła śmierć matki oraz męża matki powództwo powinno być wytoczone przeciwko kuratorowi, ustanowionemu przez sąd opiekuńczy.
Należy pamiętać, że biologiczny ojciec dziecka nie ma uprawnień do złożenia pozwu o zaprzeczenie ojcostwa. Więc jeżeli ani matka dziecka ani jej mąż nie będę chcieli zaprzeczyć ojcostwu to biologiczny ojciec dziecka nie może zrobić nic. Jedyne co mu przysługuje to zwrócenie się do prokuratury. Ponieważ prokurator może złożyć wniosek o zaprzestanie ojcostwa wskazuję to artykuł 86 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przy czym należy wskazać, że prokurator będzie się kierował tylko dobrem dziecka.
Monika Rogala